Przykładem rozwiązania kościołów na tradycyjnym rzucie prostokąta z zaznaczonym transeptem jest kościół 11 Gesu w Rzymie. Giacomo Barozzi da Vignola, autor teoretycznej pracy o porządkach, zaprojektował w nim pierwsze wnętrze w nowym duchu form barokowych. Kościół zakonu jezuitów, z fasadą wzniesioną przez architekta delia Porta, staje się wkrótce prototypem budowli tego rodzaju wznoszonych w całej nieomal Europie. Powstają również układy kościołów centralnych najczęściej wznoszonych na wielóbokach oraz układy o założeniu centralnym wydłużonym — na elipsie. Główne przekrycie stanowi kopuła. Obrys budowli odchodzi od linii prostych. Płaszczyzny ścian zostają przestawione w stosunku do siebie. Powstaje szereg cofnięć i wysunięć tworzących nieregularny profil przekroju poziomego. Cała fasada wygina się. Wchodzą na nią płaszczyzny wyprowadzone z formy łuku, odcinka elipsy i linii koszowej.
